Τι είναι το Mastodon, το κοινωνικό δίκτυο που κάνει θραύση στο εξωτερικό;

Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότεροι χρήστες του διαδικτύου αναζητούν εναλλακτικές απέναντι στα παραδοσιακά κοινωνικά δίκτυα, όπως το Facebook, το Instagram και το Χ.

Σε αυτή τη συζήτηση εμφανίζεται όλο και πιο συχνά το Mastodon, μια πλατφόρμα που τα τελευταία χρόνια έχει τραβήξει την προσοχή εκατομμυρίων ανθρώπων διεθνώς, χάρη στη διαφορετική της φιλοσοφία.

Ένα αποκεντρωμένο κοινωνικό δίκτυο

Σε αντίθεση με τα κοινότυπα social media που ελέγχονται συνήθως από μια και μόνο εταιρεία, το Mastodon λειτουργεί αποκεντρωμένα. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει μία κεντρική πλατφόρμα, αλλά χιλιάδες ανεξάρτητοι διακομιστές – τα λεγόμενα instances.

Κάθε instance μπορεί να έχει τους δικούς του κανόνες, θεματική κοινότητα και διαχειριστές, αλλά όλοι συνδέονται μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα ενιαίο δίκτυο, που συχνά αποκαλείται Fediverse.

Πώς μοιάζει στην πράξη

Η εμπειρία χρήσης θυμίζει αρκετά το Twitter (πλέον Χ): οι χρήστες δημοσιεύουν σύντομα μηνύματα, που ονομάζονται toots, μπορούν να ακολουθούν άλλους, να αναδημοσιεύουν ή να σχολιάζουν.

Ωστόσο, η μεγάλη διαφορά είναι ότι ο χρήστης επιλέγει σε ποιον server θέλει να δημιουργήσει λογαριασμό, με βάση τα ενδιαφέροντά του ή την πολιτική διαχείρισης της κοινότητας.

Γιατί «κερδίζει έδαφος»

Το Mastodon προσελκύει όλο και περισσότερους ανθρώπους για διάφορους λόγους:

• Ιδιωτικότητα: Δεν συγκεντρώνει ένας εταιρικός κολοσσός όλα τα προσωπικά δεδομένα.

• Ελευθερία έκφρασης: Κάθε κοινότητα καθορίζει τους δικούς της κανόνες, προσφέροντας διαφορετικές επιλογές για τους χρήστες.

• Ανοιχτός κώδικας: Χρησιμοποιεί λογισμικό ανοιχτού κώδικα, πράγμα που σημαίνει ότι οποιοσδήποτε μπορεί να το βελτιώσει ή να δημιουργήσει τον δικό του διακομιστή.

 

Οι προκλήσεις

Παρότι η ιδέα του αποκεντρωμένου δικτύου είναι ελκυστική, το Mastodon δεν είναι τόσο απλό στη χρήση όσο τα παραδοσιακά social media.

Η επιλογή server μπορεί να μπερδέψει έναν νέο χρήστη, ενώ η διασπορά κοινότητας δυσκολεύει την εύρεση όλων των φίλων σε ένα σημείο. Ωστόσο, αυτή η πολυμορφία αποτελεί και τη «δύναμή» του.

Το μέλλον του Mastodon

Με την αυξανόμενη ανησυχία γύρω από τον έλεγχο δεδομένων και την τοξικότητα στα μεγάλα δίκτυα, το Mastodon φαίνεται να κερδίζει μια θέση ως μία πιο “καθαρή” και κοινοτικά ελεγχόμενη εναλλακτική.

Είτε τελικά εξελιχθεί σε mainstream πλατφόρμα, είτε παραμείνει μια λύση για πιο “ψαγμένα” άτομα, ήδη αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κοινωνικά πειράματα της ψηφιακής εποχής.