Ελάχιστες ημέρες πριν από τις εθνικές εκλογές, μερικές πρόχειρες και κακοστημένες απάτες στο Facebook είναι αρκετές για να εκθέσουν τον βαθύ τεχνολογικό αναλφαβητισμό, σε συνδυασμό με την υπέρμετρη αφέλεια που διέπει χιλιάδες Έλληνες, οι οποίοι σε λίγα εικοσιτετράωρα θα αποφασίσουν για το μέλλον μας.
Για τις ανάγκες της σύντομης έρευνας που πραγματοποιήσαμε, στήσαμε ένα πλασματικό προφίλ στο συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο, ορίζοντας την ηλικία του στα 65 έτη, προκειμένου να μας εμφανιστούν διαφημίσεις που προορίζονται από τους δημιουργούς τους, για άτομα τρίτης ηλικίας.
Είναι προφανές πως οι επιτήδειοι στοχεύουν ηλικιωμένους, καθώς είναι εύκολα θύματα, εξαιτίας της πολύ κακής – έως ανύπαρκτης – σχέσης τους με την τεχνολογία και την εξέλιξη αυτής γενικότερα, συνθήκη που τους καθιστά ευάλωτους σε κάθε είδους παραπλανητική ενέργεια στο διαδίκτυο, όπως και αποδεικνύεται.
Στα ελάχιστα λεπτά που αντέξαμε να παραμείνουμε συνδεδεμένοι ως «65άρηδες», παρακολουθήσαμε ούτε μία, ούτε δύο, αλλά τέσσερις πλαστές διαφημίσεις, όλες κατασκευασμένες σε παρόμοια πλαίσια και πρότυπα, χρησιμοποιώντας κάποιο διαφορετικό σενάριο κάθε φορά, που συνήθως αφορούσε προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν άνθρωποι προχωρημένης ηλικίας.
Απεικονίζοντας με καταφανώς ερασιτεχνικό, επιπόλαιο, και πολλές φορές αστείο μοντάζ, κάποιο γνωστό δημόσιο πρόσωπο, όπως πολιτικούς, δημοσιογράφους και τραγουδιστές, οι απατεώνες επιχειρούν είτε να πουλήσουν προϊόντα αμφιβόλου ποιότητας σε ανυποψίαστους αγοραστές, είτε απλώς να τους υποκλέψουν τα προσωπικά τους δεδομένα και τα στοιχεία των τραπεζικών καρτών τους.
Το πραγματικά τραγικό και ακραίο, ωστόσο, είναι η τρομακτική απήχηση που γνωρίζουν αυτές οι δημοσιεύσεις, σε σημείο που παύεις να αναρωτιέσαι γιατί και πώς ανθίζουν τόσο πολύ τα fake news, τα τελευταία χρόνια.
Οι περισσότερες συγκεντρώνουν εκατοντάδες likes και αντιδράσεις, και δεκάδες κοινοποιήσεις μέσα σε λίγες ώρες, ενώ αίσθηση προκαλεί και ο καταιγισμός σχολίων, τα οποία μαρτυρούν πως οι περισσότεροι «τρώνε» το παραμύθι… αμάσητο.
Δυστυχώς όλες οι παραπάνω αλληλεπιδράσεις είναι αυθεντικές, και έγιναν από γνήσια προφίλ, όπως ελέγχθηκε.
Μάλιστα, θα δείτε και παρακάτω ότι πολλοί τίτλοι και περιγραφές είναι γραμμένα σε “σπαστά” ελληνικά, ή ακόμα και σε ξένη γλώσσα, ενώ με ένα απλό πέρασμα του ποντικιού πάνω από τη σελίδα του διαφημιζόμενου, μπορεί κανείς εύκολα να δει πως πρόκειται για σελίδες «φαντάσματα», με μονοψήφιους ή διψήφιους αριθμούς ακολούθων.
Παράλληλα, απορία και έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι αυτές οι διαφημίσεις εγκρίθηκαν από την πλατφόρμα του Facebook, ώστε να προβληθούν δημόσια, παρόλο που παραβιάζουν κατάφορα τους μισούς όρους και τις προϋποθέσεις της Meta.
Κάθε διαφημιστική καμπάνια που δημιουργεί ένας χρήστης, περνάει πρώτα τόσο από ειδικούς αυτοματοποιημένους αλγόριθμους της εφαρμογής, όσο και από ανθρώπινη επίβλεψη, εάν προέρχεται από σελίδες χαμηλής επισκεψιμότητας ή νεοσύστατους λογαριασμούς, όπως οι παραπάνω περιπτώσεις, προκειμένου να αποφευχθούν ανάλογα φαινόμενα.
Μάλλον, όμως, οι έλεγχοι έχουν “χαλαρώσει” υπερβολικά, για ευνόητους λόγους.